Witamina A należy do grupy jednych z pierwszych odkrytych witamin w historii medycyny. Tysiące lat temu, kiedy starożytnych Egipcjan, Greków czy Rzymian dotykały problemy zdrowotne, głównie ze wzrokiem, sięgali oni (nie znając jeszcze pojęcia witaminaA) po produkty, które w swoim składzie zawierały ową witaminę.
Witamina A jest jedną z nazw związku organicznych z grupy retinoidów. Innymi nazwami witaminy A są retinol i beta – karoten, prowitamina A. Witamina A jest jedną z tych witamin które mają zdolnosc rozpuszczania się w tłuszczach. Retinol znajdziemy głównie w produktach zwięrzęcych, a beta – karoten w roślinach,warzywach.
Witamina A ma całe spektrum prozdrowotnych właściwości. Istotnym punktem jest tutaj leczenie objawów, oraz ochrona przed kurzą ślepotą. Dla Pań istotnym faktem jest to, że kosmetyki oraz suplementy zawierające witaminę A, powodują odnowę komórkową skóry. Przy tym regulują problemy z łojotokiem, nadmiernych złuszczaniem się skóry zostawiając twarz doskonale nawilżoną i odżywioną. Witamina A ma także właściwości niwelujące przebarwienia oraz poprawia koloryt cery eliminując oznaki zmęczenia, stresu i zanieczyszczeń. Retinol jest także jednym z najpowszechniej stosowanych składników do skóry dojrzałej. Eliminuje on bowiem zmarszczki oraz usprawnia działanie naczyń krwionośnych przez co skóra jest dużo bardziej elastyczna i jędrna. Witamina A stosowana jest także, u pacjentów po przebytych chemioterapiach – zmniejsza skutki uboczne leczenia pacjentów. Stosuje się ją także w celu zmniejszenia ryzyka nowotworu, szczególnie obszarów piersi i płuc.
Witamina A na zdrową cerę
Kosmetyki mające w składzie witaminę A słyną z zasług dla naszej urody. Jednym z najistotniejszych faktów jest to, że mają właściwości opóźniające starzenie się skóry. Odpowiednie dawkowanie sprawi, że wizyty u kosmetyczki będą o wiele rzadsze, szczególnie w okresie letnim. Witamina A chroni skórę przed poparzeniami UV. Co więcej, uchroni także przed przetłuszczaniem się skóry twarzy. Sięgając po kosmetyki powinno się wybrać tą opcję z najczystszą, najaktywniejszą i gotową do przyswojenia witaminy A zwanej retinolem. Ma mocne działanie przeciwko starzeniu się skóry. Wpływa na odbudowę kolagenu, który jak wiadomo, z wiekiem powoli przestaje być wytwarzany przez organizm. Przez braki kolagenu skóra staje się mniej jędrna oraz bruzdowata. Odpowiednia ilość witaminy A opóźnia znacznie te procesy. Retinol korzystnie także wpływa na elastynę zawarta w organizmie, która w znacznej mierze odpowiada za sprężystość i gładkość skóry. Aby skóra była nie tylko jędrna, retinol korzystnie wpływa na naczynka krwionośne. Powoduje to, że do skóry dociera wraz z krwią dużo więcej tlenu i wartości odżywczych. Dzięki temu, że nasza skóra bezpośrednio dostaje wszystkie substancje odżywcze bezpośrednio nasza skóra staje się promienna.
Retinol polecany jest głównie dla osób które mają problem z cerą tłustą oraz trądzikową. Witamina A skutecznie działa na zwężanie porów. Do tego niweluje nadmierny łojotok na twarzy i przez to nasza skóra staje się matowa, bez zbędnego błyszczenia.
Witamina A przeciwko nowotworowi
Witamina A poza wieloma korzystnymi dla organizmu funkcjami polecana jest dla pacjentów zmagających się z chorobą nowotworową i w celu profilaktyki. Ma działanie hamujące rozrost komórek chorobowych, szczególnie raka jelita grubego, stercza, płuc oraz piersi.
Witamina A na wzrok
Korzystnie wpływa na zmysł wzroku. Jest ona częścią składową barwnika wzrokowego zwanego rodopsyną. Odpowiedni poziom witaminy A pozwoli na długo utrzymać oczy w dobrym stanie. Przede wszystkim zapobiegnie ślepocie zmierzchowej, wywołanej brakiem rodopsyny. Co więcej witamina A sprawia, że zewnętrzna warstwa gałki ocznej- siatkówka jest odpowiedniej grubości. Wszelkie zaburzenia w normach witaminy A mogą spowodować zgrubienie siatkówki oka. A co za tym idzie ograniczyć wzrok, ale także wpływa to na inne zmysły np. smaku i zapachu.
Dawkowanie witaminy A
Według Instytutu Żywności i Żywienia z ustalonych w roku 2012 norm zalecane dzienne spożycie witaminy A wynosi.:
- Dzieci od 1. roku życia do 3. roku życia – 400 µg.
- Dla dzieci od 4. do 6. roku życia – 450 µg.
- Dzieci od 7. do 9. roku życia – 500 µg.
- Dla chłopcow od 10. do 12. roku życia – 600 µg.
- Dziewcząt od 10. do 12. roku życia – 600 µg .
- Chłopców od 13. do 18. roku życia – między 600 µg a 900 µg .
- Dla dziewcząt od 13. do 18 roku życia – 700 µg.
- Dla mężczyzn – 900 µg.
- Kobiety – 700 µg.
- Kobiety w ciąży – 770 µg.
- Dla kobiet karmiących – 1300 µg.
Niedobór witaminy A
Niedobory witaminy A w organizmie występuję stosunkowo rzadko. Jednak jest on bardzo niebezpieczny, gdyż może powodować całkowitą ślepotę oraz doprowadza do całkowitego upośledzenia układu odpornościowego. Pierwsze symtopmy niedoboru witaminy A możemy zobaczyć na ciele. Następuje rogowacenie przymieszowe, a skóra staje się bardzo przesuszona. Szczególnie narażone są obszary łokci,kolan, ramion i ud, gdzie staje się skóra wręcz szorstka. Witamina A jest niezmiernie ważna dla wzroku. Jej niedobór powoduje problemy z widzeniem o zmierzchu i nocy. Opóźniona jest także akomodacja oka w ciemności. Dodatkowo występuje suchość gałki ocznej – nie jest wstanie wytworzyć łez. Kolejnymi objawiami są: zmniejszenie odporności na infekcje, zahamowanie wzrostu w okresie dojrzewania oraz poważne zmiany w układzie nerwowym.
U kobiet może też powodować zaburzenia cyklu miesiączkowego i płodności. Z kolei u osób starszych jednym z pierwszych objawów jest dzwonienie w uszach.
Nadmiar witaminy A
Również nadmiar witaminy A jest dla człowieka toksyczny i może poważnie zaszkodzić organizmowi. Witamina A odkłada się w wątrobie, stąd długotrwałe spożywanie witaminy może spodowować jej nadmiar. Nadmiar retinolu objawia się żółtym odcieniem skóry, powoduje spuchnięcie wątroby oraz śledziony. Przy szczotkowaniu zębów można zobaczyć krwawienie dziąseł. Skóra nie tylko zmienia barwę, ale także staje się sucha i swędząca. Włosy i paznokcie stają się bardzo kruche. Osoby które cierpią na niedobór witaminy A skarżą się na ogólne pogorszenie nastroju, poczucie zmęczenia i częste bóle głowy.
Witamina A w bardzo dużych ilościach jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży. Nadmiar tej witaminy jest toksyczny dla płodu. Stosowanie zbyt dużej ilości witaminy A w trakcie ciąży może powodować szereg wad wrodzonych dziecka. Właśnie dlatego istotne jest aby kobiety w ciąży przed rozpoczęciem stosowania witaminy A koniecznie skonsultowały się z lekarzem.
Produkty z witaminą A
Witamina A dzieli się na dwie podsubstancje – pierwsza z nich retionol występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, druga beta-karoten w produktach pochodzenia roślinnego. Beta – karoten ma znacznie mniejszą (ponad 6-krotnie) przyswajalność niż retinol. Zawartość witaminy A największa jest:
Powyżej 1500 µg na 100 g witamina A zawarta jest w. : wątróbce kurczaka, wątrobie wieprzowej oraz w wątrobie wieprzowej.
Między 150 µg a 1500 µg : sery topione, jaja, margaryna, sery dojrzewające, masło, tuńczyk oraz węgorz.
Między 15 µg a 150 µg ; w cielęcinie, kaczce, kurczaku, wszelakich rybach. ( makrela, łosoś, pstrąg, śledź, karp), produktach mlecznych.: mleko krowie i kozie, jogurty owocowe, serki twarogowe połtłuste oraz tłuste, pieczywo tostowe, bułki wrocławskie, makarony.
Poniżej 15 µg: Bułki kajzerki, produkty mlecznye typu kefir, ser twarogowy chudy, jogurt naturalny, wołowina, mięso drobiowe. ( pierś z inyka i kurczaka), ryby ( dorsz, morszczuk, mintaj) oraz pumpernikiel.